Popülerliği artan nesne tabanlı programlama karmaşık özellikte gibi görünse de aslında nesnelere bağlı oluşturulan kodlama ile derin bir etki alanına sahip denebilir.
Nesne Tabanlı Programlamada Kodlama Öncesi Tanımlama
Hayatımızı etkileyen nesneleri kodlayan programlamada önemli olan algılama ve tanımlama biçimleridir. Yeni bir model oluştururken bir açıdan hayata sıfırdan başlayan birinin bakış açısı benimseniyor. Basit bir bakış açısıyla, dışarda görülen cisimlerin sınıflandırılmasının yapılması, soyut anlamda nesnelere başvuru yaparak tasvirler bu açıdan değerlendirilebilir. Yani soyut hisler de nesnelerle simgeleştirilmektedir. Aynı mantıktan yola çıkılırsa kod yazan kişiler de nesnelerden faydalanarak bir şeyi ifade edebilir. Nesne tabanlı kodlama da bu nedenle bu ismi almıştır.
Nesne Tabanlı Programlama Kuralları
Nesne tabanlı programlama uygulamalarına başlarken 4 kural belirlenmiştir; kapsülleme, soyutlama, kalıtım ve çok biçimlilik olarak sıralanabilir.
- Kapsülleme kuralı; iletişim halindeki mantıksal nesnelerin kendi özel durumunu sınıf içinde tutması olarak açıklanabilir. Öteki nesnelerin doğrudan erişimi yoktur fakat yöntemlerle ortak işlev liste çağrısı olur. Nesne, yöntemlerle durumunu yönetir ve izin olmadığı sürece diğer sınıflar dokunamayacaktır. Yöntemleri kullanmak, iletişim için şarttır.
- Soyutlama; kapsüllemeye bağlı doğal bir uzantı gibidir. Nesnelerin birbirlerine bağımlılığı sorunu ortaya çıktığı için soyutlamanın sağlanması gerekmektedir. Büyük bir mekanizma düşünülürse, kendi içerisinde ayrıntıları saklayarak diğer nesnelerle işlemler yapılır. Nesne tabanlı tasarımlarda programlar fazla büyük olunca bu durumun soyutlama gerekliliği doğacaktır. Çok fazla birbiriyle iletişimin soruna dönüşmesini engellemek için soyutlama gerekli bir çözümdür. Çok sayıda donanımı bulunan bir masa üstü kasası ele alınırsa, bir düğme ile monitörünüzdeki uygulamalara ulaşabilirsiniz. Arka planda, düğmenin gerisindeki olup bitenlere çok odaklanmazsınız. Ancak diğer parçaların birbirinden bağımsız çalışarak büyük bir mekanizmayı oluşturduğu bir durum vardır.
- Kalıtım kuralı; nesne tabanlı programlama kuralları içinde nesne benzerliği sorusu için bulunan bir çözümdür. Bütün işlemlerdeki nesnelerin birbirine benzerliğinde ortak mantığın da neden olduğu bir durum vardır. Ortak bir mantığın yeniden kullanılması için kalıtım yolu kullanılmaktadır. Ayrıca buna bağlı benzersiz mantığı farklı bir sınıfta kullanmamızın yolu alt sınıf oluşturmakla alakalıdır. Ana sınıf, alt sınıf, buna bağlı bütün alanlar sayesinde benzersizlik sağlanmış olur.
- Çok biçimlilik kuralı, ana sınıf ve alt sınıfların karışımının olduğu bir durumda bir liste kullanılacağı zaman çok biçimlilik devreye girmektedir. Bazı hallerde ebeveyn sınıf için kullanılan bölümleri bir alt sınıf için uygulamak gerektiği zamanda çok biçimlilik devreye girecektir. Yani alt sınıfların yöntemi korunurken diğer sınıf kullanımı sağlanmış olur. Bu uygulama için çok sayıda ortak yöntem söz konusudur ve kendi versiyonlarını uygulayan bir sınıf söz konusudur.
Nesne Tabanlı Programlama Örnekleri
Nesne tabanlı programlama örnekleri internet üzerinden PDF ve diğer formatlarda çok sayıda bulunabilir. Bu örneklerde kodlama türlerini alt alta görebilir, inceleyebilirsiniz.
