Linux İşletim Sistemi Nedir?

İşletim sistemi, donanım ile uygulama arasında iletişim sağlayan ve yazılımlar aracılığıyla komuta edilen günümüzde neredeyse tüm elektronik cihazlarda bulunan yürütüm mekanizmasıdır. Bu mekanizmanın hemen her alanda yaygınlaşması ve birçok akıllı cihazın bu mekanizma vasıtasıyla çalışması, işletim sisteminin önemini bir kez daha ön plana çıkarır. Cihazın sahip olduğu tüm temel özellikler, işletim sistemi sayesinde işlevsellik kazanır. İşletim sistemlerinin bilgisayarlara özgü Linux, Windows ve macOS gibi farklı yazılım ve arayüz özellikleri barındıran çeşitleri mevcuttur. İşletim sistemi çeşitleri arasında çeşitli farklılıklar ve her işletim sisteminin taşıdığı kendine göre bazı özellikler bulunur. Bu işletim sistem çeşitlerinin en fonksiyonel olanlarından birisi de Linux’tur.

Linux Nedir? 

Linux işletim sistemi nedir diye sorulduğunda en çok bilinen ve en çok kullanılan açık kaynak kodlu işletim sistemi cevabı verilebilir. Linux’un diğer işletim sistemlerinden en temel farkı, açık kaynak kodlu bir yapıya sahip olması olarak değerlendirilebilir. Bu durum da Linux’un kullanıcılar tarafından tekrar programlanabilmesini ve geliştirilebilmesini mümkün hale getirir. Bununla birlikte, Linux’un Windows ve macOS gibi işletim sistemleriyle benzer özellikleri de bulunur.

Diğer işletim sistemlerinde de olduğu üzere bir grafik arayüzüne sahip olan Linux, farklı amaçları gerçekleştirmek için kullanılan çeşitli yazılımları bünyesinde bulundurur. Günlük kullanılan ve sıkça başvurulan birçok uygulamanın Linux sistemi için uyarlanmış versiyonu da mevcuttur.

Linux’un açık kaynak kodlu olması, onun diğer işletim sistemlerine nazaran daha özgür bir yapıda hizmet vermesini sağlar. Sistem; özelleştirme, geliştirme ve değiştirmeye son derece açıktır. Linux ile birlikte diğer işletim sistemlerinde yapılamayan birçok şey kolayca gerçekleştirilebilir. Sistemin açık kodlu oluşu aynı zamanda sistemin hatalarının tespit edilip düzeltilmesini de kolaylaştırır.

Kodların herkes tarafından görüntülenerek düzeltilebilmesi sistemin geliştirilebilmesi açısından da son derece büyük katkıların sunulmasına aracılık eder. Bunun yanında Linux’un kolay çökmemesi onun tercih edilmesindeki ana etkenlerden biri olarak görülebilir. Birkaç farklı program bir arada çalıştırılsa bile Linux, bilgisayarın sorunsuz bir şekilde çalışmasına devam etmesini sağlar. 

Linux’un Özellikleri Nelerdir?

Linux’un özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Açık Kaynak Kodlu Olması

Linux’un en önemli ve dikkat çeken özelliklerinden biri açık kaynak kodlu oluşudur. Kodları tüm kullanıcılar tarafından görülebilen Linux’ta kullanıcılar, bu kodları kolayca görüntüleyebilir ve istedikleri şekilde değiştirebilirler. Böylelikle kodlara yönelik kullanıcı hakimiyeti sağlanmış olur.

• Yazılım Güncellemelerinin Çabuk Yüklenmesi

Linux’ta kullanıcıların en fazla karşısına çıkan eylemlerden biri yazılım güncellemeleridir. Bu güncellemeler, diğer işletim sistemlerine oranla daha hızlı bir şekilde yüklenmektedir. Güncellemelerin kolayca ve pratik bir şekilde yüklenmesinin yanı sıra sistem üzerinde herhangi bir sorun çıkartmaması da cabasıdır. Böylece sistem hem daha hızlı hem de daha etkin bir şekilde kullanılabilir.

• Özelleştirme İmkanı Sağlaması

Linux’u diğer işletim sistemlerinden üstün kılan bir özellik de özelleştirme olanağı vermesidir. Açık kaynak kodları sayesinde, Linux’un herhangi bir niteliği rahatlıkla özelleştirilebilir. Gereksinimler doğrultusunda herhangi bir özellik eklenebilir veya mevcut bir özellik kaldırılabilir. Opsiyonel olan ve kullanıcının yapmak istediği diğer değişiklikler zaten çok basit bir şekilde gerçekleştirilir.

• Güvenlik Duvarı Oluşturması

Diğer işletim sistemlerine nazaran daha güvenli bir kullanım imkanı sunan Linux, kötü yazılımların tamamını engelleyebilecek bir kapasiteye sahip olmasa da diğerlerine oranla daha dayanıklıdır. Linux’ta virüs barındıran bir uygulamanın mutlaka yöneticiden şifre yoluyla onay alması gerekir. Aksi takdirde yani şifre girilmediğinde uygulamaların işletim sisteminde bir değişiklik yapması söz konusu değildir. Bu nedenle, Linux herhangi bir antivirüs programı gerekmeksizin bilgisayarı korur.

Linux’un Kullanım Alanları Nelerdir?

Çok büyük bir kullanıcı kitlesi tarafından kabul gören Linux’un kullanım alanlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Ev ve Ofis Kullanımı

Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda kullanılabilen Linux daha çok yazılım geliştirme işiyle uğraşanlar ve bilgisayar uzmanlarınca tercih edilir.

• İnternet Sunucusu  

Kurulduğu anda TCP/IP desteği sağlayan Linux, TCP/IP temeline sahip tüm bilgisayarların ağlarında hem sunucu hem de istemci olarak yaygın bir şekilde kullanım olanağı sunar. Servis çeşitliliğinin yeterli olması, yeni çıkan servislere kolayca ayak uydurabilmesi, kolay bir şekilde ayarlanabilmesi ve düşük maliyete sahip olması gibi etkenler sayesinde aktif şekilde internet servislerinin verilmesi maksadıyla kullanılır. Ağ servisleri günümüzde pek çok protokole destek verebilecek biçimde genişletilmiştir.

• Otomotiv  

Nissan, Ford, Mitsubishi, Land Rover, Toyota, Jaguar ve Mazda gibi pek çok ciddi otomotiv üreticisi, araçlarının dijital sistemlerinde uzunca bir süredir Linux kullanıyor.

• Ağ Elemanı

Linux, birden fazla ağın birbirine bağlanması maksadıyla yönlendirici olarak da hizmet verir. Yazılım desteği sayesinde, birçok ağ elemanı yerine geçebilecek alternatif olarak değerlendirilmesi de muhtemeldir. Bilhassa farklı protokoller arası geçişlerde sıklıkla kullanılan Linux, bir ağ üzerindeki trafiği ayırt etmede köprü olarak da kullanılabilir. Bunun yanında dünya üzerindeki birçok kurum bünyesinde, daha çok sayıda modem bağlanabilmesi maksadıyla terminal sunucu olarak da Linux’tan faydalanılıyor.

Popüler Linux Dağıtımları

Popüler Linux dağıtımlarını şöyle inceleyebiliriz:

• Ubuntu

En popüler Linux dağıtımlarından biri olmasıyla bilinir. Bu nedenle, pek çok dizüstü bilgisayarda bulunabilir. Kullanıcı arayüzü son derece basittir. Görünüm, ihtiyaçlar doğrultusunda rahatlıkla özelleştirilebilir. Tüm soru ve sorunların kolayca çözülebileceği geniş bir kullanıcı ağına sahiptir. Farklı pek çok platformda yardım istenebilir ve çözüme kısa süre içerisinde kavuşulabilir.

• MX Linux

Debian tabanlı ve XFCE tarafından desteklenen dağıtımın, giderek daha popüler bir hale geldiği görülür. Kusursuz kararlığına ek, Windows/MAC’i rahatça çalıştıran herhangi bir kullanıcının işini kolaylaştıran birçok GUI aracıyla beraber gelir. Paket yöneticisi (paketmanager), tek tıkla kuruluma uyarlanır.

• Linux Mint

Yeni başlayanlar için tavsiye edilen dağıtım türlerinden biridir. Windows XP ile büyük benzerlikler taşır. Bazı faaliyetleri, Ubuntu’dan daha iyi gerçekleştirir. Temel olarak Ubunta’ya dayandığından Ubuntu için mevcut olan tüm uygulamalara sahiptir. Kullanım kolaylığı ve sadeliği, Linux kullanıcıları açısından cazip bir dağıtım olarak görülmesini sağlar.

• Elementary OS

En güzel arayüze sahip Linux dağıtımlarından biri olarak görülür. Kullanıcı arayüzü MacOS’inkine benzer. Bu sebeple, MAC destekli bir sistemin kullanımında fazlasıyla rahatlık sağlar. Ubuntu tabanlı bu dağıtım, performans eksenli ve kullanıcı dostu bir Linux mecrası sunmayı hedefler.

• Zorin OS

Masaüstü için iyi bir görünüme sahiptir ve Ubuntu tabanlı başka bir dağıtımdır. İşletim sistemiyle beraber GUI tabanlı birçok uygulama da hazır olarak gelir. Core, Education ve Ultimate sürümleri mevcuttur.

En Çok Kullanılan Linux Komutları

En çok kullanılan Linux komutları şu şekilde sıralanabilir:

• Locate

Dosyanın mevcut konumunu bulmak için kullanılan bir komuttur. Komut büyük ya da küçük harf duyarlılığı hatırlanamadığı zamanlarda komuttan sonra (-i) yazarak kullanılabilir. İki ya da daha fazla kelime içeren bir dosyayı aramak için (*) işareti kullanılabilir.

• Cat

Sıklıkla girilen komutlardan biri olan cat, standart çıktıdaki bir dosyanın içeriğini görüntülemek maksadıyla kullanılır. Bu komutun çalıştırılması için önce cat yazılmalı ardından dosyanın adı ve uzantısı girilmelidir.

• CD

Linux işletim sistemi üzerindeki dosyalar üzerinde gezinebilmek için cd komutu kullanılmalıdır. İçinde bulunulan mevcut dizine bağlı olarak tam komutu veya dizin adını girmeyi gerektirir. Bu komut ile daha hızlı bir şekilde konum değiştirmek de mümkündür. Konum değiştirilirken dikkat edilmesi gereken en önemli mevzu, Linux işletim sisteminin büyük küçük harf duyarlılığının yüksek olması nedeniyle gidilmek istenen dizin adı, açık bir şekilde girilmelidir.

• PWD

İçinde bulunulan anda hangi dizinde gezinildiğini tespit edebilmek için kullanılan bir komuttur. Konum genellikle bir bölme işaretiyle (/) başlar. Komut, kesin ve net bir sonuç verir.

• CP

Varsayılan dizinden dosyaları kopyalamak maksadıyla kullanılan bir komuttur.

Linux Sunucular Hangi Uygulama ve Yazılımları Destekler?

Linux işletim sistemli sunucular;

•  SSH
•  PHP, (WordPress, Joomla, Opencart vb. hazır yazılımlar)
•  MySQL, (MariaDB, Percona vs.)
•  CGI, Phyton veya Perl,
•  HTTP (Apache, Nginx, Tomcat)
•  E-Mail Server (Exim, Postfix vs.) gibi yazılımları destekler.

Linux işletim sistemli sunucular şu uygulamaları destekler:

• VLC Media Player

Tüm bilgisayar kullanıcılarınca tercih edilen bir medya oynatıcısı olarak değerlendirilir. Bu uygulama vasıtasıyla açılamayacak neredeyse herhangi bir format bulunmaz. Sadece bir video oynatıcı olarak görülse de videoları MP3 formatına çevirme, canlı yayın formatını oynatma, alt yazılardaki kayma sorununu çözme gibi pek çok özelliği bulunan bir uygulamadır.

• LibreOffice

Sunmuş olduğu program ve hizmetlerle Microsoft Office benzeri bir uygulama olan LibreOffice, ofis için gereksinim duyulan yazma, sunum yapma ve hesaplama gibi tüm işlemleri kolayca gerçekleştirir. Bununla birlikte grafik tasarım, matematik formülleri düzenleme ve temel veri tabanı işlemleri yine bu uygulama vasıtasıyla gerçekleştirilebilir.

• OpenShot

Bilgisayara aktarılmış olan videolar üzerinde değişiklik yapmak, onları kesmek ve biçmek için kullanılan bir uygulamadır. Yani montaj için son derece ideal bir uygulama olan OpenShot, gelişmiş özellikleriyle birlikte video düzenleme işlerinin profesyonel bir şekilde gerçekleştirilmesine aracılık eder. Uygulama vasıtasıyla 3D efektler bile oluşturulabilir.

• Skype

Önemli iletişim alternatiflerinden biri olarak görülen Skype, istenilen şekilde sohbet edilmesine imkan tanır. Skype üzerinde, gruplar halinde görüşmeler rahatlıkla gerçekleştirilebilir. Son dönemlerde, pek çok kullanıcı tarafından yaygın bir şekilde kullanılmasıyla bilinen bir uygulamadır.

• FlameShot

Bilgisayar kullanıcıları açısından oldukça kritik fonksiyonlardan biri olan ekran resmi ve görüntüsü alma işlemi, FlameShot ile profesyonel bir şekilde yapılır. Uygulama aracılığıyla ekran görüntüsü almanın yanı sıra ekran görüntüsü düzenleme işlemi de oldukça kolaydır.

Hangisini Seçmeliyim: Linux Hosting mi, Windows Hosting mi?

Hosting seçimi yapacak olan kişinin en çok aklına gelen soru Linux Hosting mi Windows Hosting mi seçeceğidir. Burada içine düşülen temel yanlış, sahip olunan işletim sistemine takılmaktır. İşletim sistemi ne olursa olsun iki hosting de rahatlıkla seçilebilir. Windows kullanan kişinin ille de Windows tercih etme zorunluluğu bulunmaz. Bu kullanıcıya kalmış bir seçimdir.

Linux Hosting değerlendirilirken açık kaynak kodlu olduğu ve masrafsız olduğu göz önüne alınmalıdır. Güvenilirlik ve verimlilik açısından değerlendirildiğinde hem web hem de e-posta sunucuları açısından idealdir.

Bilhassa MySQL, PHP, Perl ve Ruby kullanmayı düşünenler için ilk tercih Linux web sunucuları olmalıdır. Windows çözümleri genelde ücretlidir. Linux ise bütçe dostudur ve pek çok sisteme uygun bir şekilde açık kaynak kodlu uygulamalar sunar. 

Windows, eski zamanlardan beri faaliyetini sürdüren köklü bir işletim sistemidir. Genelde sertifikalı ve ücretli çözümler sunar. Linux’a göre en önemli üstünlüğü, yüksek performansa sahip web uygulaması framework ASP.NET olarak öne çıkar.

İhtiyacınıza en uygun Hosting paketlerini incelemek için tıklayın!

İstatistiklere göre; crack yazılım, ters proxy, lisanssız yazılım kullanan web siteleri, diğer web sitelerine kıyasla daha fazla risk altındadır. Ayrıca lisanssız panel kullanımı hukuki sonuçlar doğurur. Verilerinizi güvenle korumak için orijinal lisanslı yazılım kullanın ve hizmet aldığınız firmadan orijinal lisans kullandıklarına dair mutlaka kanıtlar isteyin.