Bu İçerikte Bahsedilen Konular
E-ticaret ya da kodlama işleri ile uğraşıyorsanız kaynak kodu kavramını da araştırmanız gerekir. İnternet dünyasında önemli bir yere sahip olan kaynak kodu HTML metinler üzerinde bulunur. Kaynak kodu, HTML altyapısına sahip olan belge ya da metinlerin, tarayıcı üzerinde bir görsel şeklinde ortaya çıkmasını sağlar. Konu ile ilgili detaylı bilgiye sahip olmak istiyorsanız alt başlıklarımızı inceleyebilirsiniz.
Kaynak Kodu Nedir?
Kaynak kodu ilk olarak 1948 yılında yazılımcı Tom Kilburn tarafından yazılmıştır. Kaynak kodunun günümüze kadar ulaşan ilk örnekleri de söz konusu yazılımcının çalışmalarının ürünüdür. Kilburn tarafından geliştirilen kaynak kodu ile bilgisayarlarda kullanılan ilk dijital program da yaratılmıştır. İlerleyen dönemde teknolojik alanda yaşanan gelişmeler ile kaynak kodu, yazılım şirketleri tarafından ücretsiz olarak üretilmeye başlamıştır. Söz konusu gelişim ile kaynak kodunun kullanım alanında da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu sayede kaynak kodu günümüze kadar ulaşmış ve yazılım dünyasında önemli gelişmelerin yaşanmasına ışık tutmuştur.
İnternet dünyasında faaliyet gösteren her bir web sitesi birer yazılım eseridir. PHP ya da Asp ile oluşturulan bu web sitelerinin yazılımlarında çeşitli kaynak kodları bulunur. Söz konusu kaynak kodları HTML biçimindedir. Kaynak kodları, herhangi bir yazılım dilinin makinelerin anlayacağı türe dönüştürülüp üzerinde çalışılan bir kod türüdür. Bu kodlar evrensel bir dilin temsilcisidir. İnternet ortamının hemen hemen her alanında kaynak kodları karşınıza çıkar. HTML metinleri http üzerinden kullanıcıya gösterilir. Normal şartlarda oldukça uzun olan kodlar, web tarayıcınızda görsel şeklinde ortaya çıkar. Kaynak kodu HTML altyapısını oluşturan temel bir kavramdır.
HTML kodu, kaynak kodlarının görsel açıdan uygun hale getirilmesinde olumlu bir araçtır. Fakat kaynak kodlarının tek başına bir web sitesinin ortaya çıkmasını sağladığını da söyleyemeyiz. Bu kodlar web sitesinin oluşturulmasında bir yol gösterici pozisyonundadır. Modern web sitelerinde kullanılan kaynak kodları dinamik bir yapıya sahiptir. Yani birçok farklı parametrelerin bir araya gelmesi sonucunda web sitesi oluşur. Kaynak kodu burada bir aracıdır.
Kaynak Kodu Ne İşe Yarar?
Kaynak kodları yazılımlarda güvenlik protokolüne sahip bir unsurdur. Çoğunlukla sistem yöneticisi haricindeki kullanıcılar bu kodları görüntüleyemez. Farklı bir şekilde ifade etmek gerekirse, sadece kaynak kodları öğrenilerek web sitesi ile ilgili tüm bilgilere ulaşılamaz. Web tarayıcılarda oldukça karmaşık bir algoritma vardır. Bu nedenle aradığınız bir veri başka kaynaklarda da bulunuyor olabilir. Kaynak kodunu gören kullanıcı, web sitesinin kodlama dili, sayfa yapısı, meta kelimeleri ve buna benzer bilgiler öğrenebilir.
Kaynak Kodunu Bulmak için Ne Yapılır?
Kaynak kodunun nasıl bulunacağı da kullanıcılar tarafından merak edilen konulardan biridir. Kaynak koduna ulaşmak için izlemeniz gereken birkaç adım vardır. Öncelikle web tarayıcınızın üzerine sağ tıkladığınızda “sayfa kaynağını görüntüle” seçeneği karşınıza çıkar. Bu seçeneğe tıkladığınızda kaynak kodunu görebilirsiniz. Yukarıda da belirttiğimiz gibi kaynak kodu HTML formatındadır. Her ne kadar kaynak kodunun orijinali bu görünüm olmasa da kaynak koduna erişim için bu noktaya kadar ilerleyebilirsiniz. Sadece veri tabanı tarafından izin verilen bilgilere kaynak kodundan ulaşılabilir.
Kaynak kodu, yazılım alanında kullanılan yazılım dillerinin internet dünyasına uyarlanmış halidir. Veri tabanındaki güvenlik protokolünden dolayı kaynak kodunda çok karmaşık ifadeler bulabileceğiniz gibi hiçbir veri içermeyen kodlarla da karşılaşabilirsiniz. Kaynak kodu ile ilgili temel bilgilere sahip olmayan kişilerin bu kodları analiz etmeye çalışması oldukça zor olacaktır.
Açık Kaynak Kodu Ne Demektir?
Açık kaynak kodu, kaynak kodunun belirli bir kademeye kadar diğer kullanıcı ya da geliştiricilere paylaşılması durumunu ifade eder. Diğer bir ifade ile kaynak kodunun paylaşıma açılması durumunda açık kaynak kodu söz konusudur. Kaynak kodunun açık kaynak kodu haline getirilmesi durumunda yazılımda meydana gelen sorunların paylaşımı görme yetkisi olan kullanıcılar tarafından tespit edilmesi mümkündür. Bunun yanı sıra yetkililer yazılıma ekstra özellikler eklenerek yeni yazılımlar ortaya çıkarabilir. Açık kaynak kodu ile yazılım farklı boyutlara taşınabilir.
Kaynak Kodunun Amacı Nedir?
Kaynak kodu, yazılım oluşturma amacıyla ortaya çıkmıştır. Bunun yanında farklı amaçlara hizmet için de kaynak kodu kullanılabilir. Kaynak kodunun paylaşımlı hale getirilerek açık kaynak kodu şeklini alması durumunda yetkililer yazılımı düzenleyebilir, pratik şekilde özelleştirebilir. Diğer geliştiriciler kaynak kodundan yola çıkarak benzer yazılımlar ortaya çıkarabilirler. Kaynak koduna ulaşma yetkisi olan kişiler, kod bilgilerini geliştirmek ve geri besleme kapsamında da çeşitli yararlar elde edebilirler. Kısacası kaynak kodu her açıdan kullanıcının işine yarayan bir kavramdır.
Yorumlanan Kaynak Kodu Nedir?
Kaynak kodu, düzenleme ve eklemeler ile farklı bir boyuta taşınabilir. Fakat bir kısım kaynak kodlarının derlenme özelliği yoktur. Bu tür kodların sadece yorum kısmı açıktır. Örnek vermek gerekirse JavaScript gibi programlama dilleri yorumlanan kaynak koduna iyi bir örnektir. Bu tür kaynak kodlarında nesne kodu gibi ekstra kod çeşitleri yoktur. Kodu düzenleyen yetkililer koda şifreleme özelliği vererek kodun sadece okunmasına müsaade eder. Düzenleme yapılamayan, sadece yorumlama yapılabilen ve yaygın olarak kullanılan programlama dilleri Python, Ruby, JavaScript, Perl, PHP, VBScript ve PostScript’tir.
Kaynak Kodlar Nasıl Kullanılır?
Kaynak kodların incelenebilmesi için programı yaratan yazılımcının programı, kullandığı kaynak kodlarla birlikte sunması gerekir. Bu kodlar incelenerek, programdaki sorunlar diğer kullanıcılar tarafından çözülebilir. Hatta yetkisi olan kullanıcılar, bu kodlara çeşitli eklemeler yaparak sorunun ortadan kalkmasına yönelik tedbir geliştirebilirler. Ayrıca bazı dosyalar silinip değiştirilebilir. Kaynak kodları verilen bir yazılım, yetki verilen kişiler tarafından çok daha gelişmiş bir yazılım haline getirilebilir.
Kaynak Kodları Çözülebilir mi?
Kaynak kodlar, bu konuda yeterli bilgiye sahip olan yazılımcılar tarafından çözülebilir ve anlaşılabilir. Bir bilgisayar kullanıcısı ya da yazılımcı, yeterli tecrübeye sahipse, kodları kısa bir süre incelediğinde kodları çözebilir ve ne işe yaradığı ile ilgili bilgi sahibi olabilir. Bunun yanında yazılımcılar, herhangi bir programın kaynak kodlarından yola çıkarak daha gelişmiş bir program ya da yazılım ortaya çıkarma şansı da yakalayabilir. Çok basit bir program dahi birden fazla kaynak kodu içeriğinde barındırabilir.
Kaynak kodlar, programı hazırlayan kişi özel olarak belirtmemişse kolay anlaşılamayabilir. Anlaşılmayı kolaylaştırmak adına programcının kodları açık bırakması gerekir. Bilgisayarlar her program açıldığında bu kodları çalıştırır. Fakat bilgisayarlar bu kodları her zaman kullanıcılara göstermez. Yazılımcı, kod satırlarının içerisine yorum ya da açıklama eklerse kodların anlaşılması çok daha kolay olacaktır.
Kaynak Kodların Yapısı Nasıldır?
Kaynak kodlar bir programlama dilinden istifade ve bir syntax uygulanarak yazılır. Basit bir kaynak kodun içerisinde anahtar kelimeler, fonksiyonlar ve yorum satırları bulunur. Bunların tek bir tanesi de kaynak kodun oluşturabilir. Gelişmiş bir kaynak kodunun oluşması için tanımlamalar, anahtar kelimeler, yorum satırları, fonksiyonlar ve söz dizim kurallarının bulunması gerekir.
Bir yazılım ya da program, bilgisayara yaptırmak istediğiniz işlemle ilgili kodların toplamından oluşur. Bu kodlar belirli bir düzene uyularak hiyerarşik bir sistem oluşturur. Oluşan bu sistemin tamamı, yazılım ya da program olarak ifade edilir. Kaynak kodların bilgisayar tarafından kullanılması için bilgisayara geçirilmesi gerekir. Bu sürecin işletilmesi için bir yorumlayıcı ve derleyiciye ihtiyaç vardır. Bilgisayar bu kodları yorumlar ve programcının istediğinin yapılmasını sağlar. Süreç, sistemli bir döngü ile devam eder.
Kaynak kodlar esasında evrensel olarak kullanılan yol haritalarıdır. Kaynak kod tek başına kullanılarak bir web sitesi yapılamaz. Kaynak kodlar tarayıcının neleri kullanarak web sitesini görüntüleyeceğini gösterir. Günümüzde faal halde bulunan internet sitelerinin birçoğunda kullanılan kaynak kodlar çeşitli ve geniş boyutludur. Yazılımcı ya da programcılar çok sayıda kaynağı bir araya getirerek bir kompozisyon ortaya çıkarır ve programı yapar. Özet olara kaynak kodların, herhangi bir yazılım ya da program için olmazsa olmaz bir kavram olduğunu söyleyebiliriz.
