Bu İçerikte Bahsedilen Konular
Türkiye için geçerli olan .com.tr ülke kodlu domain uzantısı, TRABİS düzenlemesine kadar yalnızca birtakım belgeler ile alınabiliyordu. Yeni düzenleme ile .com.tr, .net.tr ve .org.tr uzantısı alabilmek için bazı kolaylıklar tanındı. Daha önce ODTÜ bünyesinde hizmet veren Nic.TR üzerinden alınabilen bu domain uzantıları artık TRABİS üzerinden satın alınabilecek.
Aynı zamanda daha önce resmi evrak gerektiren birçok uzantı artık belge gerekmeksizin alınabilecek. Evraksız .com.tr satın alım süreçleri için dikkat edilmesi gereken birtakım noktalar bulunuyor. Önceki hali ile isimsoyisim.com.tr uzantısı bile kimlik ibrazı ile alınabiliyorken, yeni uygulama ile belgesiz olarak .com.tr ülke kodlu domain uzantısına sahip olabileceksiniz. Aynı şekilde bu düzenleme diğer .tr uzantılı alan adlarının tamamı için birtakım yenilikleri de beraberinde getiriyor.
Son gün 14 Eylül! Natro ön sipariş sistemi ile 14 Eylül tarihine kadar hayalinizdeki .COM.TR, .NET.TR ve .ORG.TR uzantılı domainler için ön sipariş oluşturmaya başlayın: https://www.natro.com/domain-sorgulama/belgesiz-com-tr-on-siparis
TRABİS Nedir?
BTK bünyesinde 2022 yılı itibari ile faaliyet gösterecek olan TRABİS sistemi, .TR domain uzantılı alan adı sistemleri ve veri tabanlarının yönetilmesi işlemlerinin tamamını içeriyor. TR Ağ Bilgi Sistemi adı verilen bu yeni sistem ile artık .TR alan adı uzantısı alma işlemlerinizde bazı değişiklikler de gerçekleşecek. Bu yeni sistem ile .tr uzantılı alan adları için, satın alma, yenileme, yeniden satış, feragat ve duraklatma gibi alan adınıza ait tüm süreçlerde bazı değişiklikler gerçekleşiyor.
Daha önce Nic.TR üzerinden satın alımı gerçekleştirilen .tr uzantılı alan adları için yapılacak bu çok önemli değişikler tüm .TR uzantılı alan adı sahiplerini veya daha önce .TR uzantılı alan adını çeşitli sebeplerle alamamış olanları yakından ilgilendiriyor. Yeni düzenleme ile satın alımı çok daha kolay olan .com .tr belgesiz satın alım süreçlerini bu yazımızda sizler için değerlendirdik.
TRABİS ile Neler Değişiyor?
Dünya üzerinde tüm alan adı kayıtlarına yönelik süreçleri ilerleten kuruluşun adı ICANN’dır. Ülkemizde ise ICANN tarafından yetkilendirilmiş kurum şu ana kadar, yukarıda da belirttiğimiz gibi ODTÜ içerisinde hizmet veren Nic.TR idi. Fakat 2018 yılında BTK ile ODTÜ arasında imzalanan yeni sözleşme ile Nic.TR’ye ait olan bu yetki, BTK’ya devredildi.
Bu sözleşmenin ardından tescil ettirilmiş olan alan adları, alan adı sahiplerinin belirlediği hizmet sağlayıcılara aktarılabildi. Aktarım yapılmayan alan adlarının ise TRABİS bünyesinde yürütüleceği duyuruldu. Özellikle .com.tr, .net.tr ve .org.tr alan adlarının belgesiz olarak alınabileceği konusunda dikkat çeken TRABİS sistemi ile “.av.tr”, “.bel.tr”, “.dr.tr”, “.edu.tr”, “.gov.tr”, “.k12.tr”, “.kep.tr”, “.pol.tr”, ve “.tsk.tr” gibi alan adları yine belirli evraklar ile alınmaya devam edecek.
Tabii burada asıl merak edilen değişiklik com.tr, net.tr ve org.tr alan adları için herhangi bir evrak işlemi yapılmayacağından “ilk gelen alır” sistemi uygulandığında yaşanabilecek sorunlar. Özellikle büyük ve bilinen alan adları için, yaşanabilecek dolandırıcılık tehditleri oldukça fazla konuşuluyor. “Peki bu esnada nasıl bir hukuksal uygulama işletilir?” derseniz, son değişiklikler içerisinde bu gibi sorunlar için oluşturulan Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcıları (UÇHS) yer alıyor.
Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcıları, yaşanabilecek bu tür uyuşmazlıklar için görevlendirecek hakemler ve hakem heyetleri tarafından yönetilen kamu meslek kuruluşlarını ifade ediyor aslına bakarsanız. Yani bu tarz sorunlar yaşadığınızda tüketici haklarında olduğu gibi bir hakem heyetine itiraz başvurusu yapacaksınız, hakem heyeti tarafından yönetilen UÇHS kamu meslek kuruluşları itirazınız ile ilgili bir değerlendirme yapacak ve alan adının haklı kullanımını belirleyecek. Verilen karar sonucunda alanın kötüye kullanımı tespit edilirse .tr uzantılı alan adı itiraz sahibine verilecek.
Peki eski sistem ile yeni sistem arasında değişen konular neler? Bunları da birkaç maddede belirtelim:
- TRABİS sisteminden önce, .TR uzantılı alan adı kullanıcısı herhangi bir yenileme yapmasa dahi 3 aylık süreçte kullanımı duraklatılır; bu süre içerisinde ödeme gerçekleşmesi durumunda yine kullanımına devam edebilirdi. Yeni sistem ile 2 ay üst üste ödeme yapmayan alan adı kullanıcısının kullanımı durdurularak bu süre içerisinde alan adı sahibinin ödeme yapması beklenir. Eğer ödeme hala gerçekleşmez ise alan adı tahsise açılır fakat 1 ay süre ile yeni satın alım talebi alınamaz.
- .TR alan adı kaydını yapan kişi bilgileri TRABİS sistemine kayıt edilir. Daha önce Nic.TR veritabanı bu kayıtları tutmamaktaydı.
- .TR uzantılı alan adı satış ve devirleri daha önce yasakken, TRARBİS sistemi ile üç yıl sonra alan adının satış veya devri gerçekleştirilebilecek.
- Öte yandan .TR uzantılı alan adı hizmet sağlayıcınız üzerinden ek herhangi başka bir hizmet almak istemiyorsanız, böyle bir zorunluluk bulunmuyor. Yani hizmet sağlayıcınızdan yalnızca alan adı satın almak istiyorsanız işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.
- Bir alan adının tahsis zamanı 5 yılı aşmamalıdır.
Belgesiz Alan Adı Tahsisi
Her ne kadar com.tr, net.tr ve org.tr alan adları TRABİS devreye girdiğinde belgesiz olarak satın alınabilecekse de bazı alan adları için belge talebi devam edecek. Bu alan adları; gov.tr, edu.tr, bel.tr, k12.tr, av.tr, dr.tr, pol.tr, tsk.tr ve kep.tr alan adlarından oluşuyor. Bu uzantılar için uzantı talep formu ve yetki belgesi gibi birtakım evraklar istenmeye devam edecek. Fakat com.tr, net.tr ve org.tr alan adları hiçbir belge ibrazı yapılmadan satın alınabilecek.
Belgesiz alan adı satın alma için ilk gelen alır kuralına göre bir satış gerçekleştirilecek. Bu nedenle de öncelikle belgesiz olarak satın alım yapmak isteyen müşteriler alan adı sağlayıcılarından sorgulama yaparak bir ön sipariş sürecine tabi tutulacak. Bu ön sipariş süreci ile satın alınacak alan adı rezerve edilecek, tescil süreci başladığında ise rezerve eden kişi adına alan adları tahsis edilecek.
Eğer alan adı tahsisi uygun bulunmazsa alan adı tutarı satın alan kişiye iade edilebilecek. Eğer bir domain için birden fazla rezerve başvurusu var ise, ilk talep eden satın alma hakkına sahip olacak.
Belgesiz COM.TR Nedir?
Belgesiz .com.tr alan adlarını almak artık eskisinden çok daha kolay. Tek yapmanız gereken .com.tr uygun alan adınızı belirlemek ve hizmet sağlayıcınızın domain sorgulama ekranından bu alan adının uygunluğunu sorgulamak. Sorgulamanız ardından eğer alan adı kullanımı uygunsa kolayca satın alma ekranına geçerek com.tr uzantılı alan adınızı satın alabilirsiniz. Tüm işlemler işte bu kadar kolay.
Yalnız tekrar hatırlatmamız gerekirse haksız veya uygunsuz kullanım konularında UÇHS başvurularının yapılabileceği göz önünde bulundurularak bu satın almalar yapılmalı. Aksi halde satın aldığınız alan adı için uygunsuz kullanım ile itiraz başvurusu yapılabilir.
Com.tr’de olduğu gibi net.tr ve org.tr alan adlarının alınması da aynı süreçler ile gerçekleşiyor. Uygun domain adınızı belirleyerek kolayca bu alan adları için de satın alma gerçekleştirebiliyorsunuz.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, güvenilir bir alan adı sağlayıcısından bu işlemi yapmanız gerekliliği olacak. Özellikle .TR uzantılı alan adlarının kurumsal veya kişiye özel alan adları olduğu düşünüldüğünde güvenilir bir alan adı sağlayıcından domain kaydınızı gerçekleştirmeniz yüksek önem arz edecek. Natro Hosting bu anlamda tr alan adı kayıtlarınız için size tam destek sağlıyor. Üstelik hosting, alan adı, SSL, marka tescil, sunucu gibi tüm hizmetlerinizi tek bir sağlayıcı üzerinde güvenle ilerletebiliyorsunuz.
